صفحه ۱۳۶

 

فصل دوم – تیهای آپولویی و دیونوسوسی 

223      مسأله ای که مورد توجه و تا حدودی برنامه ریزی شیلر واقع شده بود، به صورتی جدید و اصیل توسط نیچه، در کتاب The Birth of Tragedy(1871) مطرح شده است. این کار آغازین را تا حدودی می توان بیشتر به شوپنهاور و گوته نسبت داد تا به شیلر. اما در آخر با زیبایی شناسی و هلنیسم شیلر همراه می شود، در حالیکه دارای نگرش منفی گرایی است و شامل عناصر تکرار شونده نجات است که با شوپنهاور مشترک است و نقاط اتصال فراوانی با فاست گوته دارد. در میان این ارتباطات، آنهایی که به شیلر مربوط است، طبیعتا بیشترین اهمیت را برای ما داراست. با اینحال ما نمی توانیم بدون گرامیداشتن طریقه ای که در آن شوپنهاور به شعاعهای آغازین خرد شرقی، واقعیت داد(در حالیکه در تفکر شیلر آن امور صرفا اشباحی موهوم به حساب می آمدند)، از شوپنهاور چشم پوشی کنیم. اگر بدبینی اش را که حاصل تضاد میان لذت مسیحی از ایمان و یقین به رستگاری است، نادیده بگیریم، دکترین شوپنهاور درباره نجات اساسا بودیستی به نظر می آید. او شیفته شرق شده بود. این امر بلاشک عکس العملی علیه جو غربی ما بود. همانگونه که می دانیم، عکس العملی است که هنوز در جنبشهای مختلفی که توجه نسبتا زیادی به هند دارد، دوام یافته است. این امر برای نیچه معطوف به یونان مانده است. گذشته از آن، او یونان را نقطه میانی شرق و غرب می دانست. تا اینجا او با شیلر مرتبط است – اما شگفت آور است که نوع نگاه او به یونان بسیار با شیلر متفاوت است! او لایه تیره ای که دنیای متین و طلایی الیمپس بر رویش نقش داده شده است را می بیند: 

(عبارت نیچه: ) یونانیان به منظور آنکه زندگی را ممکن سازند مجبور بودند که آن خدایان را از سر ناچاری بسازند ... آنان به ترس و وحشت از وجود علم داشتند و آن را حس می کردند؛ یونانیان برای اینکه قادر به زندگی باشند مجبور بودند که دنیای درخشان و رویای المپیایی را درمیان خودشان و آن وحشت، واسطه قرار دهند. آن بدگمانی مهیب نسبت به قدرت عظیم طبیعت، مویرا(1)  با قساوت بر تخت فرمانروایی بر کل دانش، لاشخور پرومتئوس(2) دوست بزرگ انسان، قرار گرفت اتفاق بسیار بد برای ادیپ(3) خردمند، نفرین خانوادگی آتریدها(4) که ارستس(5) را به مادرکشی کشانید ... همه این وحشت به کمک آن دنیای خیالی متوسط المپی، همواره یونانیان را مدام به تسخیر در می آورد یا لااقل رویش را نقاب می زد و از منظر پنهان می نمود.(پاورقی 1 کتاب) 

آن "متانت"(6) یونانی، آسمان لبخند زننده هلاس(7) که مانند توهمی سوسوزننده که پس زمینه ای تاریک را مخفی می کند دیده می شود – این بینش مختص انسانهای مدرن بود و بحث مهمی علیه زیبایی شناسی اخلاقی بود.

1.Moira

2.Prometheus

3.Oedipus

5/2.Atrides

5.Orestes

6.serenity

7.the smiling heaven of Hellas